Siri, Alexa và Google Assistant mất vị thế trước A.I chatbot

Các trợ lý ảo đời đầu như Siri, Alexa hay Google Assistant đã được phát triển hơn một thập kỷ qua và dần trở thành các nhân tố quan trọng, không thể thiếu đối với người dùng. Tuy nhiên, khi các A.I chatbot tân thời bùng nổ đã khiến cho các trợ lý ảo này dần mất đi vị thế vốn có của mình. Điều này đã cho thấy rõ những tính toán sai lầm về cả hành vi người dùng và kỹ thuật công nghệ mà các công ty chủ quản của Siri hay Google Assistant đang sử dụng. Cùng FHM Việt Nam đánh giá những sai lầm và nhận biết sự phát triển vượt bậc của A.I chatbot ngay trong bài viết này nhé.

Giải mã nguyên nhân khiến các trợ lý giọng nói dần mất đi vị thế vốn có của mình

1. Quá trình phát triển của các trợ lý ảo đời đầu

Vào ngày 4 tháng 10 năm 2011, các giám đốc điều hành của Apple đã lên sân khấu trong một khán phòng chật cứng người để công bố iPhone thế hệ thứ năm. Dòng điện thoại này trông giống như phiên bản tiền nhiệm của nó, nhưng lại được bổ sung thêm các tính năng mới sẽ gây ấn tượng với khán giả đang theo dõi.

Trong đó, Siri chính là chính năng nổi bật mà Tim Cook muốn đưa đến cho đối tượng người dùng của mình. Đây là một trợ lý ảo được tích hợp trong iOS, hệ điều hành của iPhone. Chưa kể, đây cũng là một tính năng dành riêng cho các thiết bị của Apple. Cho phép người dùng sử dụng giọng nói của họ để điều khiển điện thoại và thực hiện các tác vụ. Người dùng có thể thực hiện các tác vụ như liên kết cuộc gọi, gửi tin nhắn, tìm kiếm, cung cấp thông tin và điều khiển ứng dụng một cách dễ dàng.

Scott Forstall, giám đốc phần mềm của Apple vào thời điểm đó đã nhấn một nút trên iPhone của hãng mình để gọi Siri ra và hỏi trợ lý một câu hỏi. Theo yêu cầu của ông ấy, Siri đã tra cứu thời gian ở Paris trong thời điểm hiện tại và câu trả lời được đưa ra là “8:16 chiều”. Hay một câu hỏi khác như định nghĩa “nguyên phân” là gì? Và trình bày danh sách 14 nhà hàng tại Hy Lạp hiện đang được đánh giá cao (trong đó sẽ bao gồm cả 5 nhà hàng ở Palo Alto).

Rồi Forstall đã phải hét lên rằng: “Tôi đã quan tâm đến trí tuệ nhân tạo trong một thời gian dài và giờ đây nó vẫn khiến tôi phải ngạc nhiên.”

Đã 12 năm trôi qua kể từ cột mốc quan trọng này được công bố với thế giới. Ngày nay, hầu hết người dùng không còn ấn tượng hay phụ thuộc vào các trợ lý ảo như Siri hay Alexa của Amazon và Google Assistant nữa. Bởi những công nghệ này đã bị đình trệ và không có bước cải tiến. Thậm chí chúng còn trở thành chủ đề gây cười khi xuất hiện trên một chiếc loa thông minh dành cho con người (có tên là Amazon Echo) trong bộ phim hài “Saturday Night Live” năm 2018.

Quá trình hình thành của các trợ lý giọng nói

2. A.I chatbot sự bùng nổ về trí tuệ nhân tạo

Thế giới công nghệ ngày nay đang trở nên sôi động, thậm chí là bùng nổ hơn bao giờ hết với một loại trợ lý ảo tân thời khác. Các AI chatbot được trang bị bởi Trí tuệ nhân tạo tạo sinh (Generative A.I) để mang tới các trải nghiệm chính xác cho người dùng.

Chẳng hạn như ChatGPT của OpenAI có trụ sở tại San Francisco hoặc Google Bard, chúng có thể nhanh chóng tạo ra câu trả lời một cách chính xác, ngay trong thời gian thực cho các câu hỏi mà mọi người dùng viết ra. Chưa kể, người dùng cũng có thể sử dụng ChatGPT để xử lý các tác vụ phức tạp khác như viết mã, viết đề xuất kinh doanh, hợp đồng, kịch bản, bài luận văn và thậm chí là viết tiểu thuyết.

Trong thời gian ngắn kể từ khi ra mắt vào tháng 11 năm 2022, ChatGPT đã nhanh chóng cải thiện đề phù hợp hơn với thị trường. Nói chung, công cụ này hiện có thể biên soạn cả thơ Haiku (một thể loại thơ truyền thống của văn hóa Nhật Bản).

Vào tháng 3 năm 2023, OpenAI đã cho ra mắt người dùng GPT-4 - công nghệ tiên tiến nhất của công ty. Sự phấn khích của người dùng xung quanh các chatbot AI trong thời điểm hiện tại khiến chúng ta nhớ đến cách Siri, Alexa và những trợ lý ảo khác cũng đã từng làm thế giới phấn khích. Nhưng giờ đây, họ đã tự đánh mất vị trí dẫn đầu của mình trong cuộc đua trí tuệ nhân tạo.

AI Chatbot ra đời đánh dấu sự bùng nổ về công nghệ

3. Những tính toán cực kỳ sai lầm về kỹ thuật của các trợ lý ảo đời đầu

Trong hơn thập kỷ qua, trợ lý ảo đã gặp rất nhiều trở ngại khi cung cấp dịch vụ cho người dùng. 

3.1 Không có sự đổi mới về công nghệ, tính năng ít cập nhật

Những điều mà John Burley (cựu kỹ sư của Apple) đã từng làm việc trong các dự án Siri, cho biết Siri sẽ phải đối mặt với những rào cản liên quan đến công nghệ. Trong đó sẽ bao gồm các mã rất phức tạp và phải mất hàng tuần để cập nhật chức năng cơ bản. Các nhân viên cũ cũng cho biết, Amazon và Google đã tính toán sai cách sử dụng trợ lý giọng nói, dẫn đến lãng phí đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ đó quá cao. Từ đó khiến cho giá thành sản phẩm của họ cũng tăng cao theo. Và khi những thử nghiệm đó thất bại, thì sự nhiệt tình của công chúng đối với công nghệ trong kinh doanh chắc chắn sẽ giảm dần.

Tại thời điểm Alexa của Amazon, Cortana của Microsoft hay Google Assistant trở thành đối thủ của Siri, trợ lý ảo này của “ông lớn” Apple cũng đã vấp phải nhiều đánh giá về sự chậm chạp của vấn đề cải tiến.

Theo tờ The Verge vào năm 2016 đã cho biết, các nâng cấp lớn của Siri là vô nghĩa và đặc biệt nó hoàn toàn không thể hiểu được người dùng muốn gì. Siri vẫn không giỏi lắm trong việc nhận dạng giọng nói, cho nên khi nó hoạt động các kết quả đưa ra thường rất tệ. Trong nhiều trường hợp, Siri còn hiểu sai ý định của người dùng, không biết câu trả lời hoặc không thể diễn đạt thành lời.

Vào tháng 6 năm 2017, Wall Street Journal đã đăng một bài báo về sự thiếu đổi mới của Siri sau sự gia tăng nhanh chóng của các đối thủ cạnh tranh lớn trong lĩnh vực trợ lý giọng nói. Tờ báo này cũng đã lưu ý rằng quảng cáo Alexa của Amazon đã thu hút nhiều sự chú ý của nhân viên Apple.

3.2 Vấn đề nghiêm trọng và khó cải thiện của hệ thống “ra lệnh”

Về cơ bản, AI Chatbots được hỗ trợ bởi một kỹ thuật có tên là “Mô hình hóa ngôn ngữ lớn”. Đây là một hệ thống được xây dựng để nhận dạng và tạo văn bản dựa trên bộ dữ liệu khổng lồ được khai thác từ website. Sau đó, nó có thể đề xuất các từ sử dụng để hoàn thành một câu trả lời hoàn chỉnh.

Ngược lại về cơ bản, Siri, Alexa hay Google Assistant đều là các hệ thống chỉ huy và kiểm soát. Hầu hết, chúng chỉ có thể hiểu được các câu hỏi và yêu cầu trong một bảng danh sách giới hạn. Chẳng hạn như “Thời tiết ở Việt Nam ngày hôm nay thế nào?” hoặc “Bật đèn phòng khách”. Nếu người dùng yêu cầu trợ lý ảo làm điều gì đó không có trong mã có sẵn, thì nó sẽ chỉ nói lại với bạn rằng không thể giúp được.

Năm 2014, Ông Burkey được giao nhiệm vụ tiến hành cải tiến Siri đã cho biết, hiện tại Siri đang sở hữu thiết kế khá cồng kềnh cho nên việc triển khai thêm các tính năng mới sẽ tốn thời gian hơn rất nhiều. Cơ sở dữ liệu của Siri có chứa một bản danh sách lớn các từ, bao gồm tên của các nghệ sĩ âm nhạc và các địa điểm như nhà hàng với gần 20 ngôn ngữ khác nhau. Điều này cũng vô tình trở thành một trở ngại lớn nếu ai đó muốn thêm một từ vào cơ sở dữ liệu của Siri.

Burkey cũng cho biết thêm, tất cả các bản cập nhật nhìn thì có vẻ sẽ rất đơn giản, chẳng hạn như thêm câu mới vào tập dữ liệu. Tuy nhiên, điều này lại yêu cầu nhân viên kỹ thuật phải xây dựng lại toàn bộ cơ sở dữ liệu. Hơn nữa, để làm được thì đội cũng cũng có thể mất tới 6 tuần. Việc thêm các tính năng mới như công cụ tìm kiếm cho Siri sẽ phức tạp hơn rất nhiều, chưa kể đội ngũ kỹ thuật còn phải mất gần một năm để hoàn thành. Điều này cũng đồng nghĩa với việc, không có cách nào để khiến cho Siri trở thành một trợ lý sáng tạo, thông minh tương tự như ChatGPT.

Các cựu quan chức cấp cao của Amazon và Google đã cho biết, Alexa hay Google Assistant đều được phát triển dựa trên nền tảng công nghệ tương tự như Siri. Thế những, các công ty này cũng đã phải vật lộn rất nhiều, để tạo ra doanh thu với thông điệp rằng chúng là những phần mềm trợ giúp hoàn hảo cho người dùng. Ngược lại có thể thấy, Apple đã sử dụng rất thành công Siri, hơn nữa họ cũng biết cách tạo ra sự khác biệt. Để lôi kéo người mua sắm lựa chọn sử dụng những chiếc iPhone của mình.

3.3 Số phận nghiệt ngã của những chiếc loa thông minh

Sau khi Amazon ra mắt thị trường dòng sản phẩm Echo (loa thông minh hỗ trợ Alexa) vào năm 2014. Công ty đã đặt rất nhiều hy vọng rằng sản phẩm này sẽ giúp tăng doanh số bán hàng trên mọi cửa hàng trực tuyến của mình. Bằng cách cho phép người tiêu dùng nói chuyện trực tiếp với Alexa để đặt hàng. Có rất nhiều người hào hứng với khả năng ứng phó với thời tiết và đặt báo thức của Alexa, thế nhưng lại chỉ có rất ít người dùng yêu cầu Alexa đặt hàng.

Nguyên nhân khiến cho các trợ lý ảo bị tụt hậu

Cựu giám đốc điều hành của Amazon cho biết, có thể chúng tôi đã đầu tư quá mức vào việc tạo ra các loại phần cứng mới như làm đồng hồ báo thức, điều khiển chức năng hoạt động của lò vi sóng cho Alexa. Ông cũng cho rằng, hiện tại công ty chưa đầu tư đủ vào việc tạo ra một hệ sinh thái nhằm cho phép mọi người dễ dàng mở rộng khả năng của trợ lý ảo này giống như cách mà Apple đã làm với App Store của mình. Để từ đó, giúp thu hút sự chú ý của đối tượng tiềm năng đến iPhone.

Mặc dù Amazon cũng cung cấp một kho “kỹ năng” giúp Alexa kiểm soát các phụ kiện của bên thứ ba như công tắc đèn, bật vòi nước, điều chỉnh nhiệt độ phòng. Thế nhưng thật khó để tìm và thiết lập tất cả các kỹ năng trên vào trong chiếc loa này. Điều này sẽ không dễ dàng giống như việc bạn tải một phần mềm, ứng dụng tại các cửa hàng trực tuyến vào thiết bị di động của mình.

4. Hướng đến tương lai - Tạo ra một sự kết hợp hoàn hảo giữa trợ lý giọng nói và Chatbot A.I

Trong một cuộc phỏng vấn với tờ Financial Times vào tháng 3/2023, Satya Nadella, Giám đốc điều hành của Microsoft đã cho biết rằng, trợ lý giọng nói thật sự rất nhàm chán giống như “đá”. Ông cũng tuyên bố, chắc chắn A.I thế hệ sẽ thống trị cuộc đua về công nghệ. Do đó, việc Microsoft hợp tác với OpenAI có thể nói là một quyết định vô cùng đúng đắn. Thương hiệu này sẵn sàng đầu tư 13 tỷ USD vào việc tích hợp công nghệ của OpenAI với công cụ tìm kiếm Bing cũng như các sản phẩm khác của họ.

Lâu dần, Google cũng nhận ra hầu hết người dùng chỉ sử dụng trợ lý giọng nói đối với một số tác vụ đơn giản, không yêu cầu độ chính xác cao. Chẳng hạn như bắt đầu hẹn giờ, phát nhạc, hỏi thăm thời tiết hay đặt lịch hẹn. Vào năm 2020, khi Giám đốc điều hành Google Prabhakar Raghavan tiếp quản Google Assistant, nhóm của ông đã tập trung xây dựng lại tính năng này. Sau đó, biến nó một tính năng nổi bật cho điện thoại thông minh sử dụng hệ điều hành Android.

Theo tờ New York Times đã công bố, Apple từ chối bình luận về Siri cho những vấn đề này. Cùng với Google, họ cho biết sẽ cam kết cung cấp một trợ lý ảo tuyệt vời giúp cho mọi người dễ dàng quản lý hoạt động trên chính điện thoại của họ và được diễn ra trong nhiều tình huống khác nhau. Ngoài ra, công ty cũng đang thử nghiệm một chatbot AI có tên Bard. Đây được cho là câu trả lời cho cuộc đua về công nghệ gian nan này.

Amazon cũng cho hay, họ đã tự mắt chứng kiến ​​mức độ tương tác của khách hàng trên toàn cầu trong năm qua với Alexa, đã tăng đến 30%. Do đó, họ đã có thể lạc quan hơn về sứ mệnh xây dựng chiến lược AI của mình.

Hiện nay, nhiều công ty công nghệ lớn hiện đang gấp rút đáp ứng tốc độ phát triển nhanh chóng mà ChatGPT tạo ra. Tháng 2/2023, tại trụ sở chính của Apple, công ty đã tổ chức Hội nghị thượng đỉnh về AI. Đây là một sự kiện nội bộ, để nhân viên tìm hiểu về các mô hình ngôn ngữ chính và ứng dụng AI mang tới. Rất nhiều kỹ sư, trong đó còn bao gồm cả các thành viên của nhóm phát triển Siri, đã tiến hành thử nghiệm nhiều khái niệm. Nhằm mục đích tạo ra ngôn ngữ khác nhau cho AI trong mỗi tuần.

Vào tháng 3/2023, Google cũng tuyên bố với người dùng sẽ sớm phát hành một công cụ trí tuệ nhân tạo mang tên là Chatbot. Để giúp các doanh nghiệp, chính phủ và nhà phát triển phần mềm xây dựng ứng dụng của mình nhanh chóng. Đồng thời, họ cũng có thể tích hợp chatbot với công nghệ nền tảng trong hệ thống của họ. 

Các chuyên gia trí tuệ nhân tạo đã nói rằng, trong tương lai chắc chắn sẽ có sự kết hợp giữa công nghệ chatbot và trợ lý giọng nói. Hiểu đơn giản là mọi người dùng đều sẽ có thể điều khiển chatbot bằng chính giọng nói của mình. Chưa kể, những người sử dụng các sản phẩm của Apple, Amazon hay Google cũng sẽ có thể yêu cầu trợ lý ảo giúp họ xử lý công việc chứ không chỉ đơn giản là thực hiện các nhiệm vụ như thời tiết. 

5. Tổng kết

Trên đây là toàn bộ các thông tin liên quan đến sự phát triển của trợ ảo và các trợ lý giọng nói mà chúng tôi muốn giới thiệu tới bạn đọc. Hy vọng, sau bài viết này của FHM Việt Nam có thể giúp các doanh có cái nhìn tốt hơn về sự phát triển của công nghệ. Nếu không muốn bị tụt lại trên thị trường, đòi hỏi các đơn vị phải tiến hành thay đổi, cập nhật các công nghệ tân tiến nhất nhằm thỏa mãn nhu cầu sử dụng của người dùng.

-------------------------------------

FHM Việt Nam

Affordable Digital Solution

Hotline: 0977 914 444 - 0348 888 186

Trụ sở: Số 212, Nguyễn Trãi, Thanh Xuân, Hà Nội

Chi nhánh: Phòng L17-11, Tầng 17, Vincom Center, 45A Lý Tự Trọng, Bến Nghé, Quận 1, TP. HCM